Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen emeklilik sistemi, 1994, 08 ve 18 yıllarında işe başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3600, 4.500 ve 5400 günlük prim baz alınarak oluşturulan sistemlerle, belirli koşulları sağlayan vatandaşlar erken yaşta emeklilik hakkı elde edebilecek. Yaş, prim günü ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik seçeneklerini mümkün kılıyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son değişikliklerle, sigorta başlangıç yılına göre şartları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sunuluyor. Yaş ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine göre şekilleniyor. 1994, 2008 ve 2018 gibi önemli tarihlerde çalışmaya başlayanlar için farklı gün sayısıyla kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. SGK sisteminde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara yeni fırsatlar tanıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik hakkı kazanabiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise elli beş olarak uygulanıyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu model avantajlı bir çözüm sağlıyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için erken emeklilik şartları daha ağır. Bu kişiler, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara önemli bir avantaj sağlıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 gün şartı
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek kısmi emeklilik şartları uygulanıyor. Bu çalışan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az %40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden bireyler, sağlık kurulu raporu ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu hak, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu annelerin prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaşından eksiliyor. Böylece kadınlar daha erken emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla doldurun.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.
