Çocukluğumuzdan beri yıllardır tüketilen ve beslenmemizde vazgeçilmez bir temel besin olan süt, faydalarıyla ihtiyacımız olan vitamin ve minerallerin çoğunu elde etmemizi sağlar. Süt, besleyici özelliğiyle kemik ve diş sağlığına da önemli katkı sağlıyor. Her yaş grubunun keyifle tükettiği süt ve süt ürünlerinin kullanımı her geçen yıl artarak günümüzde yaklaşık 1 milyar tona ulaşıyor. Bahçelievler Memorial Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Uzmanı Dr. Dyt. Nihan Yakut, '1 Haziran Dünya Süt Günü' dolayısıyla tüm yaş gruplarının severek tüketebileceği süt ve süt tarifinin faydalarını anlattı.4 besin grubu arasında yer alırSüt, yeryüzünde canlı türlerinin oluşumundan bu yana var olan beslenmenin önemli bir parçasıdır. Hayata gözümüzü açtığımız andan itibaren tükettiğimiz besin kaynağı olan sütün, dört önemli besin grubundan biri olarak günlük beslenmemizde yer alması büyük önem taşıyor. Sütün küresel bir besin maddesi olarak önemini vurgulamak ve endüstrinin boyutunu açıklamak amacıyla 2001 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü tarafından 1 Haziran Dünya Süt Günü ilan edildi. O tarihten bu yana her yıl süt ve süt ürünlerinin insanların geçimine nasıl katkı sağladığı ve bu ürünlerin sağlık açısından faydaları sunulmakta ve anlatılmaktadır.Laktoz içermeyen versiyonlar da sıklıkla kullanılır100 ml İnek sütünde; Ortalama 3,8 gr protein, 3,5 gr yağ, 4,7 gr karbonhidrat, 78 mg fosfor, 2,5 µg selenyum, 151 mg potasyum ve çok sayıda mineral içerir. İnsan vücudu, sütte bulunan ve süt şekeri olarak da bilinen laktoz için laktaz enzimini içerir. Bu enzim sayesinde süt kolaylıkla sindirilebilir. Günümüzde süt sindirim sorunları ve laktoz intoleransı olan kişiler için süt ve süt ürünlerinin laktoz içermeyen versiyonları da bulunmaktadır. Normal sütle hazırlanan pek çok yiyecek laktozsuz sütle de kolaylıkla hazırlanabilir. Bu nedenle sindirim sorunu yaşayan kişiler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir.Sütün birçok çeşidi var
- UHT Yukarı; Ultra Yüksek Sıcaklık'ın kısaltması olan UHT, sütün 3-5 saniye boyunca hızlı bir şekilde 130 – 140 C'ye ısıtılması ve içindeki zararlı mikroorganizmaların uzaklaştırılması yöntemidir. UHT sütün mikroorganizma içermemesi nedeniyle açılıncaya kadar buzdolabında saklanmasına gerek yoktur. UHT süt ile normal süt hemen hemen aynıdır ancak yüksek sıcaklığa maruz kalmasından dolayı içerdikleri mineral ve vitaminler çok düşük oranda kaybolabilmektedir.
- Pastörize süt; Çiğ sütün eşsiz besin değerleri korunarak zararlı mikroorganizmaların ortadan kaldırılmasıyla elde edilir. UHT sütün aksine yüksek ısı yerine 12-16 saniye 72-80 derece ısıya maruz bırakılır.
- Aromalı süt; Pastörize ve UHT sütlere şeker, kakao, kahve, meyve veya meyve konsantrelerinin eklenmesiyle elde edilen sütlerdir.
- Yüksek proteinli sütler; Pastörize sütün protein değerlerinin arttırılması, laktozun elimine edilmesi ve genel olarak aroma eklenmesiyle elde edilen sütlerdir.
- Hayvansal kaynaklı süt tüketmeyen kişiler için; Badem sütü, soya sütü, hindistan cevizi sütü ve pirinç sütü gibi alternatifler de üretilerek market raflarındaki yerini almıştır. Bitkisel sütün besin değerleri hayvansal sütle aynı değildir.
Günde bir bardak süt içmek birçok hastalığa yakalanma riskini azaltır.Proteinler insan vücudunun temel yapı taşlarıdır. Organ ve dokuların önemli bir parçasıdır. Kemiklerin, kasların, derinin ve saçın çoğunu oluşturur. Kalsiyum vücudun sağlıklı kemikler ve dişler için ihtiyaç duyduğu bir mineraldir. Aynı zamanda kasların kasılmasına, kalp atış hızının düzenlenmesine ve sinirlerin verimli bir şekilde sinyal vermesine yardımcı olur. Günde yaklaşık 1 bardak yağsız/yarı yağsız süt içmek sağlıklı beslenmenin bir parçası olabilir. Alerjiniz veya laktoz intoleransınız yoksa bu iyi bir seçimdir. Her gün yağsız/yarı yağsız süt içmek kardiyovasküler hastalık, felç, hipertansiyon, kolorektal kanser, metabolik sendrom, obezite ve osteoporoz riskini azaltabilir. Yatmadan hemen önce ılık süt içmek, uykuya dalmayı kolaylaştırdığı için uyku sorunu yaşayan kişiler için yararlı olabilir. Çünkü süt, vücudun iki beyin kimyasalını yapmak için kullandığı triptofan içerir. Bunlar serotonin ve melatonindir. Bu hormonlar vücudun uyku için rahatlamasına yardımcı olur.Çiğ süt kullanırken dikkatli olun!Çiğ süt pastörize edilmemiş süttür. Pastörizasyon sırasında süt ısıtılarak listeriosis, tifo, tüberküloz, difteri, Q ateşi ve bruselloza neden olabilecek zararlı mikroorganizmalar öldürülür. Çiğ sütteki mikroorganizmalar birçok insanı hasta edebilir ancak çocuklar, yaşlılar, hamile kadınlar ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler (nakil hastaları, kanser veya HIV/AIDS hastaları gibi) için özellikle riskli olabilir.Sütün sınırlı kullanımında süt ürünlerini azaltmak gerekir.Zengin besin bileşimi ile beslenmenin önemli bir bölümünü oluşturan süt, kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak risk oluşturabilmektedir. Özellikle kalp-damar hastalığı olan kişilerde tam yağlı sütün yüksek miktarlarda tüketilmesi damar içi plak oluşumunu arttırabilmektedir. Kan yağ düzeyi yüksek olan kişiler (trigliserit, kolesterol, LDL vb.) tam yağlı süt yerine az yağlı sütü tercih etmelidir. Süt tüketimi sadece sütle sınırlandırılmalı ve yüksek süt ürünleri tüketimine devam edilmemelidir. Tam yağlı süt tüketmek kan yağlarını artırabilir.Aşırı miktarda süt tüketmenin vücut üzerinde olumsuz etkileri olabilir.Araştırmalar, osteoporoz nedeniyle kalça kırığı yaşayan veya kırıklara yatkın kişilerde fazla süt ve süt ürünleri tüketiminin hiçbir önemi olmadığını göstermiştir. Kemik sağlığının korunması sadece kalsiyum alımına değil aynı zamanda magnezyum ve D vitamini alımına da bağlıdır. Süt, kemik yoğunluğu ve kemik sağlığı ile ilişkilidir. Ancak kemik kırıklarında belirgin bir etkisi yoktur. Bu nedenle bu tür rahatsızlıkları olan kişilerde tek başına yüksek süt tüketiminin bir anlamı yoktur. Kalori kısıtlaması olmadığında diyete süt eklemek kilo kaybını desteklemez. Sütün kilo kaybına doğrudan etkisi yoktur. Tüketim şekline bağlı olarak herhangi bir diyet uygulamayan kişilerde de kilo alımına neden olabilir. Her gıdada olduğu gibi süt için de “az iyidir, çok kötüdür” denilebilir. Tükettiğiniz gıdanın niteliği kadar miktarı da önemlidir. Tüketim miktarı, türü ve sıklığı genel sağlığımızla doğrudan ilişkilidir.Süt tüketiminizi artıracak lezzetli bir içecek tarifi Pratik olarak hazırlanan bu içecek tarifini çocuklar ve yetişkinler hem yaz hem de kış aylarında tüketebilir.Elmalı Süt ve TarçınMalzemeler;
500 ml kısmen yağsız süt
1 yeşil elma
1 çay kaşığı öğütülmüş tarçın
Tüm malzemeleri karıştırdıktan sonra afiyetle içebilirsiniz. Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
—–Sponsorlu Bağlantılar—–
